BEOGRAD – Negativne pojave kao što su široko rasprostranjeni nacionalizam, nedostatak međusobnog poverenja i “bujanje” istorijskog revizionizma predstavljaju glavne “kočnice” za ostvarivanje slobode i uspostavljanje saradnje na Zapadnom Balkanu, ocenili su “Mladi lideri” BSC-a na današnjem panelu “Na prvim linijama slobode – mladi oblikuju budućnost Zapadnog Balkana”, koji je održan u okviru četvrte Beogradske bezbednosne konferencije.
Ovaj format okupio je pripadnike takozvane Generacije Z iz Zapadnobalkanske šestorke, što obuhvata Albaniju, BiH, Crnu Goru, Kosovo, Severnu Makedoniju, i Srbiju, koji su poručili da je neophodno veće angažovanje mladih kako bi bili izmenjeni populistički narativi u “krhkom” regionu, odnosno kako bi Zapadni Balkan postao “funkcionalan”.
Učesnici panela su odgovarajući na pitanje moderatora Đerđa Loke iz Albanije šta za njih znači sloboda, istakli da je to “prostor” za istinsko poštovanje ljudskih prava i dostizanje socijalne pravde, što uključuje davanje mogućnosti svim pojedincima da ostvare svoje potencijale.
Kalina Dukovska iz Severne Makedonije definisala je slobodu kao “kolektivni kapacitet da se borimo ili ne borimo za nešto”.
“Niko nije slobodan dok svi nisu slobodni”, poručila je Dukovska.
Prema mišljenju Daniele Premude iz Bosne i Hercegovine, “sloboda ne predstavlja puko odsustvo rata, već i neprestanu borbu za jednakost prava i šansi”.
“Sloboda znači društvenu pravdu i ljudska prava, uključujući davanje glasa onima koji se tradicionalno nisu čuli”, ocenila je Premuda.
Upitani šta su glavne prepreke za istinsku slobodu na Zapadnom Balkanu, panelisti su zaključili da je sveprožimajuća korupcija jedan od najvećih problema, protiv čega su digli glas mladi u Srbiji, koji protestuju već duže od godinu dana.
Sabina Sali iz Srbije je, govoreći na ovu temu, istakla da nacionalizam stvara podele u društvima na Zapadnom Balkanu, “na kojima se temelji vlast populista”.
“Mi nismo raščistili sa nacionalizmom iz prošlosti, moramo da se uhvatimo ukoštac sa time… Naša društva nisu slobodna… Drugi problem, koji nanosi štetu slobodi, jeste korupcija, i to ne samo u finansijskom smislu… Naša društva moraju da sarađuju kako bi ovaj region postao funkcionalan”, zaključila je Sali.
Arlind Hamza sa Kosova ocenio je da je slobodu podriva i duboko nepoverenje ljudi u politiku, kako na nacionalnom, tako i na regionalnom nivou.
“Mi nismo iskazali dovoljno solidarnosti sa mladima koji već godinu dana protestuju u Srbiji”, smatra Hamza.
U sličnom tonu, Nikola Mirković iz Crne Gore ukazao je da se treba boriti protiv sve većeg istorijskog revizionizma, ne samo u toj državi, kao i širom regiona, što podrazumeva i odupiranje “bujanju fašizma”, ne samo na Zapadnom Balkanu, već i u Hrvatskoj, članici Evropske unije.
“Stranke koje neguju takve narative su deo vlasti… Zadatak mladih u regionu jeste da se bore za promenu tih narativa”, ocenio je Mirković.
